Καλή σχολική χρονιά

Το σχολείο ...μας περίμενε!!!
Καλή σχολική χρονιά σε όλους τους εκπαιδευτικούς.
Καλή δύναμη στη νέα μας, δημιουργική προσπάθεια!

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Πρώτη φορά στο σχολείο. Σημαντικό βήμα για το παιδί αυτό το νέο ξεκίνημα σε έναν κόσμο θαυμαστό μα άγνωστο. Είναι η είσοδος επισήμως σε έναν κόσμο των μεγάλων, σοβαρό και αλλιώτικο που ίσως και θα το τρομάζει. Είναι ένα βήμα, μια αρχή που θα το σημαδέψει ίσως και για όλη του τη ζωή.

Η πρώτη τάξη είναι πάντα μια πολύ σημαντική εμπειρία του παιδιού και τα θετικά ή αρνητικά που θα αποκομίσει, θα μείνουν χαραγμένα και ανεξίτηλα μέσα του. Όσο όμως σημαντικό είναι αυτό το νέο περιβάλλον για το παιδί άλλο τόσο σημαντικό είναι για την οικογένεια του παιδιού.

Η σωστή πάντα προετοιμασία ξεκινάει από το σπίτι και συνεχίζεται με την είσοδο του παιδιού στο σχολείο, σε συνεργασία πάντα μετά με το σχολείο και τους δασκάλους του παιδιού.

Είναι μια νέα αρχή για όλους και όπως κάθε αρχή έχει τις ομορφιές αλλά και τις δυσκολίες της. Δεν είναι όμως μια τραγική κατάσταση και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ούτε ως κάτι το τραγικό, ούτε να υπερμεγεθύνεται και να διογκώνεται. Το δικό σας άγχος είναι το μεγαλύτερο και να είστε σίγουροι ότι θα μεταφερθεί στο παιδί σας.

Μερικές συμβουλές θα σας βοηθήσουν να γίνει περισσότερο ομαλά το νέο ξεκίνημα και για εσάς και για το παιδί σας

•  Προετοιμάστε το μιλώντας του για το νέο περιβάλλον που θα πάει. Να είστε θετικοί, αισιόδοξοι και όσο μπορείτε αληθινοί και ειλικρινείς. Μιλήστε του για τη δική σας πρώτη φορά.
• Δημιουργήστε του θετικά κίνητρα για το σχολείο. Όπως κάθε επιτυχημένη προσπάθεια πρέπει να γίνεται γιατί το θέλει το ίδιο το παιδί και όχι γιατί του το επιβάλλουμε. Πείτε του ότι θα κάνει νέους φίλους, θα παίζει ωραία παιχνίδια, θα μάθει να διαβάζει μόνο του τα αγαπημένα του παραμύθια και τους υπότιτλους στις ταινίες. Θα είναι πια ένας μεγάλος, μεγάλη!
• Διαβάστε μαζί του παιδικά βιβλία με θέματα την πρώτη μέρα στο σχολείο. Θα δώσουν αφορμή για ωραίες συζητήσεις με το παιδί σας. Μερικοί τίτλοι «Η Μίλι η Μόλι και η πρώτη τους μέρα στο σχολείο», «Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Πάκι το αρκουδάκι. Η πρώτη μέρα στο σχολείο», «Μαυρούλα. Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Τριδυμούλες. Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Αχ αυτή  η πρώτη μέρα στο σχολείο|, «΄Ενας αρκούδος στο σχολείο» και πολλοί άλλοι.
•  Μια επίσκεψη στον νέο του χώρο, το καινούριο σχολείο ίσως θα ήταν καλό να γίνει πιο μπροστά. Περιηγηθείτε μαζί του, εξηγήστε του τη λειτουργία του χώρου. Ίσως γνωρίσετε και τη νέα του δασκάλα ή δάσκαλο.
• Το μεγάλο άγχος των παιδιών σχετικά με το νέο περιβάλλον ενισχύεται, αν δεν γνωρίζει άλλα παιδιά. Συνήθως βέβαια όλο και κάποιο γειτονόπουλο θα υπάρχει ή θα γνωρίζονται από το νηπιαγωγείο. Αν όχι, καλό θα ήταν να μάθετε κάποιο παιδάκι και να βοηθήσετε να γνωριστούν, να πάτε μαζί ενδεχομένως στο σχολείο ή να ενημερώσετε τη δασκάλα ώστε να καθίσει μαζί με κάποιο που γνωρίζει.
• Ψωνίστε μαζί του τα απαραίτητα που πρέπει να έχει και τακτοποιήστε τα μαζί. Δεν χρειάζετε να είστε υπερβολικοί με τα ψώνια καθώς η δασκάλα/ος θα σας ενημερώσει τι ακριβώς θα χρειαστείτε περαιτέρω. Να έχετε υπόψη σας και να μην αγοράζετε πράγματα με μεγάλο βάρος γιατί όλα αυτά θα χρειαστούν να μπουν στη σάκα του παιδιού. Tην οποία θα πρέπει να κουβαλάει μόνο του και σε καμία περίπτωση εσείς.
• Δείτε τα ρούχα που θα χρειαστεί και ενδεχομένως να ψωνίσετε μαζί και κάποια καινούρια. Φροντίστε να είναι άνετα (φόρμες), πρακτικά, να πλένονται εύκολα. Το ίδιο σε σχέση και με τα παπούτσια του. Να θυμάστε ότι το σχολείο δεν είναι χώρος επίδειξης και υπερβολών. Είναι ο χώρος εργασίας του παιδιού και επομένως πρέπει να φροντίσετε να έχει τα ρούχα που θα το βοηθήσουν να κάνει άνετα την εργασία του.
• Ετοιμάστε στο σπίτι τον χώρο μελέτης του. Συζητήστε μαζί του πού προτιμάει να είναι το γραφείο του, η βιβλιοθήκη του και ότι άλλο χρειάζεται. Η τακτοποίηση του χώρου αυτού πρέπει να μάθει σιγά σιγά ότι θα είναι δική του υποχρέωση όπως και να ετοιμάζει την τσάντα του για το σχολείο. Φροντίστε ο χώρος αυτός να έχει ησυχία  και να είναι λίγο απομονωμένος. Το παιδί δεν μπορεί να διαβάζει με την τηλεόραση ανοιχτή ή με κόσμο να μπαινοβγαίνει. Αργότερα θα συζητήσετε τις ώρες που προτιμάει να διαβάζει και πώς προτιμάει.
• Το τελευταίο διάστημα , πριν ανοίξουν τα σχολεία, αρχίστε να βάζετε το παιδί σε κανονικές ώρες για ύπνο ώστε να συνηθίσει το πρωινό ξύπνημα και καθορίστε και κανονικές ώρες για τα γεύματα.
• Φροντίστε την πρώτη μέρα αλλά και κάθε μέρα να ξυπνάτε νωρίς ώστε η προετοιμασία να γίνεται με ηρεμία. Καλό είναι τα ρούχα του και η τσάντα του να ετοιμάζονται από την προηγούμενη μέρα ώστε να μην αγχώνεστε και οι δύο. Βοηθήστε το να αυτονομηθεί και δείξτε του πώς να τα ετοιμάζει. Πάρτε του δώρο ένα όμορφο ξυπνητήρι με τον αγαπημένο του ήρωα και δείξτε του πώς λειτουργεί και βοηθήστε το σιγά σιγά να ξυπνάει μόνο του.
• Δείξτε του την καθημερινή πρωινή διαδικασία της προετοιμασίας για το σχολείο ώστε να του γίνει καθημερινή ρουτίνα: ξύπνημα, πλύσιμο προσώπου, δοντιών, ντύσιμο, πρωινό, έλεγχος τσάντας, κολατσιό, τσάντα με φαγητό για ολοήμερο, αν θα παραμένει και στο ολοήμερο.
• Το πρωινό είναι απαραίτητο όπως βέβαια και το κολατσιό του. Συζητήστε μαζί του τι προτιμάει (στο σχολείο θα κάνουν και προγράμματα υγιεινής διατροφής) αλλά επιτρέψτε που και που καμιά παρασπονδία. Ιδίως την πρώτη μέρα πάρτε του την αγαπημένη του λιχουδιά. Την δικαιούται με όλο το ζόρι που θα τραβήξει.
• Καλό είναι την πρώτη μέρα να συνοδεύσετε εσείς το παιδί σας. Πιθανά θα σας ενημερώσουν και για πρακτικά θέματα στο σχολείο. Όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή να φύγετε, μην παρασυρθείτε σε υπερβολικούς συναισθηματισμούς. Ένα φιλί, μια αγκαλιά ένα χαμόγελο και αποφασιστικά φύγετε ακόμα και αν κλαίει και σας θερμοπαρακαλάει. Μην λυγίσετε! Αλλά και μην φύγετε κρυφά όταν δεν σας βλέπει. Δεν θα σας το συγχωρέσει.
• Αν δεν μπορείτε εσείς καλό είναι να το συνοδεύσει ένα πρόσωπο που το αγαπά και το εμπιστεύεται. Αλλά προς Θεού μην το κάνετε πανηγύρι. Δεν χρειάζεται να έρθει όλο το σόι και ειδικά οι γιαγιάδες που είναι ευσυγκίνητες  και θα το κάνουνε μελό. Σχολείο ξεκινάει όπως όλα τα παιδιά του κόσμου. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο.
• Μην ξεχάσετε να έχετε στην τσάντα του γράψει όλα τα τηλέφωνα και τις διευθύνσεις για να σας βρουν αν χρειαστεί οτιδήποτε.
• Εμπιστευθείτε τους εκπαιδευτικούς. Είναι επαγγελματίες και γνωρίζουν πώς να συμπεριφερθούν σε κάθε περίπτωση και σε κάθε πρόβλημα που θα παρουσιαστεί. Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να ξέρουν για το παιδί (κάποια ιδιαίτερη συμπεριφορά, αρρώστια κλπ) ή κάποιο οικογενειακό πρόβλημα (ερχομός νέου αδερφού, διαζύγιο, απώλεια, θάνατος, κρίση) καλό είναι να τα συζητήσετε  με τον δάσκαλο/α καθώς όλα αυτά πιθανά να επηρεάσουν τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού και να επηρεάσουν και τις επιδόσεις του στο γνωστικό κομμάτι. 
•  Να έχετε πάντα στο μυαλό σας ότι στόχος είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να αυτονομηθεί και το ίδιο θα κάνει και το σχολείο. Όμως πρέπει πρώτα εσείς να το πάρετε απόφαση και να σταματήσετε να συμπεριφέρεστε στο παιδί σας σαν να είναι μωρό. Φερθείτε του σαν μεγάλος και θα εκπλαγείτε ότι σε λίγο θα αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν μεγάλος άνθρωπος και αυτό.
• Τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν απογαλακτίζονται  γιατί δεν τα βοηθάμε εμείς ενεργώντας προς την αντίθετη κατεύθυνση της προσκόλλησης περισσότερο παρά του απογαλακτισμού και της στήριξης της αυτονομίας.

Θα τελειώσω με το αγαπημένο μου ποίημα που εκφράζει ακριβώς τις παιδαγωγικές αρχές που πρέπει να διέπουν το μεγάλωμα των παιδιών μας. Από τον Χαλίλ Γκιμπράν, τον Λιβανέζο ποιητή,  που παιδαγωγός μπορεί να μην ήταν  αλλά φαίνεται ότι ήταν άνθρωπος με σοφία!

 Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου

Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.

Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα

Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.

Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,

αλλά όχι τις σκέψεις σου

Αφού ιδέες έχουν δικές τους.

Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,

αλλά όχι και στις ψυχές τους

Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο

που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.

Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις

αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα

Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω

ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες

Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.

Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο

και κομπάζει ότι με τη δύναμή του τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.

Άς χαροποιεί τον τοξότη ο κομπασμός του

Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει έτσι

αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.

Δρ Ευαγγελία Κανταρτζή
Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης
www.ekedisy.gr 

«Πρώτη μέρα στο Σχολείο!»

Γράφει η Λένα Γιαννοπούλου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

 Η είσοδος του παιδιού στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο είναι από τις πιο σημαντικές στιγμές της οικογένειας. Το παιδί βγαίνει από τη μικρή ομάδα(οικογένεια) που μέχρι τώρα ανήκε και μπαίνει ως αντιπρόσωπός της στην κοινότητα. Αφήνει το ασφαλές περιβάλλον της οικογένειας και αντιμετωπίζει ένα καινούργιο, εντελώς διαφορετικό.

Οι πρώτες μέρες είναι γεμάτες έντονα συναισθήματα και καινούργιες εμπειρίες που θα “αποσταθεροποιήσουν” λίγο τη ζωή του παιδιού. Στο καινούργιο περιβάλλον θα συναντήσει άλλα παιδάκια που θα θέλει να γνωρίσει και να κάνει φίλους, θα συναντήσει καινούργιους ενηλίκους τους οποίους πρέπει να υπακούει. Θα συναντήσει καινούργιους κανόνες που ίσως είναι λιγότερο ελαστικοί από αυτούς του σπιτιού. Ακόμα και το ίδιο το κτίριο φαίνεται μεγάλο και άγνωστο στα παιδικά ματάκια. Είναι φυσικό λοιπόν για το παιδί να έχει χαρά, άγχος, αγωνία και ακόμη εκνευρισμό, αυτές τις πρώτες μέρες. Μερικές φορές μπορεί να περιμένει κανείς και συμπεριφορές που δείχνουν μια παλινδρόμηση του παιδιού (σε προηγούμενο αναπτυξιακό στάδιο), σε πιο μωρουδίστικες συμπεριφορές όπως π.χ. να πιπιλάει το δάχτυλό του, να βρέχει το κρεβατάκι του κ.λ.π., ή να έχει αναίτια ξεσπάσματα θυμο

Η μετάβαση αυτή είναι σημαντική για όλη την οικογένεια. Νέοι ρόλοι, καινούργια συναισθήματα. Ο γονιός αισθάνεται χαρά και υπερηφάνεια που βλέπει το παιδί του να μεγαλώνει και να ωριμάζει, νιώθει ανακούφιση γιατί θα έχει ίσως λίγο ελεύθερο χρόνο, ενώ συγχρόνως θα έχει και άλλους ανθρώπους να συντελούν στην διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση του παιδιού του. Ίσως όμως να νιώθει και άγχος και αγωνία για το αν το παιδί θα τα καταφέρει στον νέο του ρόλο, αν θα τα πάει καλά με τα μαθήματα, αν θα είναι υπάκουο, αν θα είναι φιλικό με τα άλλα παιδάκια. Ο νέος ρόλος φέρνει και καινούργιο τίτλο για το γονιό. Τώρα πια δεν θα είναι μόνο “η κυρία Παπαδοπούλου” αλλά “η μαμά της Μαρίας” στο σχολείο. Ο τίτλος αυτός δημιουργεί και καινούργιες χαρές και καινούργιες υποχρεώσεις. Να παρακολουθεί την εξέλιξή του στα μαθήματα του σχολείου, να το συνοδεύει σε εξωσχολικές απογευματινές δραστηριότητες, να το συνοδεύει στα παιδικά πάρτυ. Είναι φυσικό λοιπόν να νιώθει έντονα συναισθήματα σε αυτή την καινούργια φάση, στο νέο αυτό ρόλο.

Να είστε ενήμεροι για τη δική σας στάση απέναντι στο σχολείο και για τα δικά σας συναισθήματα

Η δική σας στάση απέναντι στο σχολείο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αντίληψη που θα σχηματίσει το παιδί για το σχολείο του, αλλά και τη προσαρμογή του σε αυτό. Είναι σημαντικό λοιπόν να είστε θετικοί, αισιόδοξοι και καθησυχαστικοί.

Κρατήστε τα δικά σας συναισθήματα υπό έλεγχο γιατί είναι σίγουρο ότι το παιδί τα τραβάει σαν μαγνήτης, τα διαβάζει στα μάτια σας και επηρεάζεται από αυτά. Ίσως νιώθετε αγωνία για το αν επιλέξατε το σωστό σχολείο, το σωστό πρόγραμμα για το παιδί σας, και ακόμη αν είστε σίγουρη εσείς η ίδια ότι έχετε την δύναμη να αποχωριστείτε το παιδί σας. Είναι λογικές ανησυχίες αλλά μοιραστείτε τις με άλλους ενηλίκους και όχι μπροστά στο παιδί. Από την άλλη προσπαθήστε να μην είστε υπερβολικά ενθουσιώδεις γιατί αυτό τα κάνει καχύποπτα. Να είστε ρεαλιστικοί.

Μικρές συμβουλές για την προετοιμασία

Λίγες μέρες πριν

·         Μιλήστε του για τη δική σας πρώτη φορά στο σχολείο, αξιοποιήστε την εμπειρία του μεγαλύτερου αδερφού ή ενός μικρού φίλου. Διαβάστε του βιβλία ή πείτε του ιστορίες που να περιέχουν ποικίλλα συναισθήματα και να έχουν καλό τέλος. . Όμως όχι πάρα πολύ κουβέντα γι’αυτό που έρχεται, γιατί και πάλι το παιδί γίνεται καχύποπτο, νευρικό, ανασφαλές και φορτίζεται με άγχος. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα φιάξει ένα παιδί με το μυαλουδάκι του. Γεγονός πάντως είναι ότι ένα παιδί 4-6 ετών πρέπει να είναι προκαταβολικά ενήμερο.

·         Αποφύγετε σχόλια του τύπου “τώρα μεγάλωσες, έχεις και υποχρεώσεις”, “τώρα να δούμε αν θα τα καταφέρεις”, “τέρμα τα αστεία αρχίζουν τα σοβαρά” κ.λ.π.

·         Δώστε έμφαση στο ότι μεγαλώνει κα χαίρεστε που το βλέπετε αυτό, ότι του έχετε εμπιστοσύνη και ότι θα τα καταφέρει.

·         Το παιδί νιώθει αγωνία και άγχος με το άγνωστο. Λίγες μέρες πριν την έναρξη πηγαίνετε μαζί στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο για να εξοικειωθεί με τους χώρους. Είναι σημαντικό να γνωρίσει την αίθουσα που θα κάνει μάθημα, την τραπεζαρία, τις τουαλέτες, την αυλή και αν είναι δυνατόν και το δάσκαλό του. Είναι σημαντικό και για εσάς να γνωρίζετε καλά το καινούργιο περιβάλλον γιατί έτσι θα έχετε μια βάση πληροφοριών και ευκαιρίες συζήτησης με το παιδί σας. Πηγαίνετε μαζί να αγοράσετε τα σχολικά είδη και βοηθείστε το να ετοιμάσει την τσάντα του.

·         Εξοικονομείστε κάθε βράδυ λίγο χρόνο πριν τον ύπνο έτσι ώστε να έχετε την ευκαιρία για συζήτηση μαζί του και λίγο παιχνίδι αλλά και να μπορεί να κοιμάται νωρίς,

Την πρώτη μέρα στο σχολείο

·         Δώστε του χρόνο να ξυπνήσει και να ετοιμαστεί με την ησυχία του.

·         Αν μπορείτε συνοδεύστε το μέχρι το σχολείο και καθίστε λίγο μαζί του.

·         Αν αυτό σας είναι δυνατόν διαβεβαιώστε το ότι θα πάτε να το πάρετε στο τέλος της ημέρας ή ότι θα είστε στο σπίτι να το υποδεχθείτε και τηρείστε το.

·         Δώστε του κάτι δικό σας μαζί του. Κάτι που θα κρατάει στην τσάντα του. Μερικές φορές αυτό ανακουφίζει πολύ τα παιδιά.

·         Αποχαιρετήστε το με ένα φιλί και μη φύγετε από το σχολείο χωρίς να το καταλάβει, ακόμα και αν είναι στενοχωρημένο.

·         Η επιστροφή του από το σχολείο είναι το ίδιο σημαντική με την αναχώρηση. Υποδεχθείτε το με αγκαλιές και φιλιά. Επαινέστε το που ήταν τόσο “γενναίο”. Δώστε του μια μικρή λιχουδιά πριν το φαγητό. Ρωτήστε το για αυτή τη σημαντική μέρα. Προσπαθήστε να ρωτήσετε για πράγματα συγκεκριμένα και όχι γενικά. Άλλα παιδιά είναι ενθουσιώδη και έχουν διάθεση να μιλήσουν, άλλα είναι λιγότερο ομιλητικά. Αξιοποιήστε τις πληροφορίες που ήδη έχετε από την επαφή σας με το σχολείο, π.χ. παίξατε με τις δαχτυλομπογιές?, στο διάλειμμα πήγατε στην τσουλήθρα? ρωτήστε το λεπτομέρειες για τα παιδάκια που γνώρισε, π.χ. του Γιώργου του αρέσει το ποδόσφαιρο?, έτσι ώστε να καταλάβει ότι πραγματικά ενδιαφέρεστε για την ημέρα του.

·         Κάντε τη μέρα αυτή ξεχωριστή για την οικογένεια οργανώνοντας “μίνι οικογενειακό πάρτυ”. Φτιάξτε του το αγαπημένο του φαγητό ή ένα κέϊκ για να το γιορτάσετε.

Αυτές τις πρώτες μέρες προσπαθήστε να είστε ευέλικτοι και υπομονετικοί. Σκεφθείτε πόσες άλλες “πρώτες φορές” θα αντιμετωπίσει το παιδί σας. Όσο καλύτερα προσαρμοστεί αυτή την πρώτη φορά τόσο πιο εύκολες θα είναι οι επόμενες.

Να θυμάστε ότι δεν είναι δυνατόν να “φτιάξουμε” εμείς τα πάντα για τα παιδιά μας. Εμείς αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους δώσουμε τα κατάλληλα εργαλεία, να τα προετοιμάσουμε και κυρίως να τα εμπιστευθούμε. Η επιτυχία τους εξαρτάται και από τα ίδια.

ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!