«Προσοχή! Πριν εισέλθετε, βεβαιωθείτε ότι ο θάλαμος βρίσκεται πίσω από την θύρα και έχει σταματήσει κανονικά». Είναι μια ταμπέλα από παλιό ασανσέρ και είναι καρφωμένη έξω από μια τουαλέτα. Την βρήκε στα σκουπίδια ένας φοιτητής και την έφερε στο διαμέρισμα που έπιασαν μαζί με μια συμφοιτήτριά του. Ετσι, γι’ αστείο. Ομως εκείνη δεν γελά, κι εκείνον θα τον καταπιεί τελικά το αστείο του. Είναι τσιμπημένος μαζί της αλλά δεν της έχει πει τίποτα, κι όταν θα επιστρέψει από ένα αναγκαστικό ταξίδι στο χωριό, θα την βρει ερωτευμένη με έναν ισπανό φοιτητή από το πρόγραμμα Erasmus που έχει εγκατασταθεί στο δωμάτιό της. Συμπαθητικοί και διακριτικοί όλοι τους, κάνουν φιλική παρέα μέχρι την παραμονή της αναχώρησης του Ισπανού, οπότε το ζευγάρι δεν συγκρατεί πια ούτε τα κλάματα ούτε τις περιπτύξεις του. Τότε ο φοιτητής θα συνειδητοποιήσει ότι δεν το αντέχει. Του έρχεται ναυτία, τρέχει στο μπάνιο, ανοίγει την πόρτα, και… βλέπει το βάραθρο! Το κενό της ζωής του που είναι έτοιμο να τον ρουφήξει.
Αυτή η ρεαλιστική ιστορία με το μαγικό γύρισμα έδωσε τον τίτλο και το στίγμα της στη συλλογή «Αστείο» (εκδ. Νεφέλη), με τα σύντομα διηγήματα που έγραψε την τελευταία τετραετία ο Γιάννης Παλαβός. Συγκρατήστε το όνομα, διότι αυτός ο 32χρονος σήμερα νέος, που μεγάλωσε στο Βελβεντό της Κοζάνης, θα απασχολήσει σοβαρά τα ελληνικά γράμματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δράση στις 17 ιστορίες του ξεκινά μετά τον θάνατο – φυσικό ή μεταφορικό – τών ηρώων του και το ίδιο συμβαίνει στο μακάβριο κόμικς «Το πτώμα», που έγραψε πέρσι μαζί με τον Τάσο Ζαφειριάδη (εικονογράφηση Θανάσης Πέτρου, εκδ. Τόπος).
Ο Παλαβός μιλά για ανθρώπους που βρίσκονται στην πιο παραγωγική ηλικία τους αλλά αισθάνονται λοβοτομημένοι, για ανθρώπους που αναγκάζονται να πάρουν τη ζωή τους αλλιώς, όμως δεν τα καταφέρνουν, για ανθρώπους που δυσκολεύονται να πιστέψουν στον εαυτό τους κι έτσι προετοιμάζουν την περιθωριοποίησή τους, για ανθρώπους που αναλώνονται σε μάταιους αγώνες και τρέφουν μάταιες ελπίδες ώσπου χάνουν τη διάθεσή τους για ζωή. Μιλά εντέλει για τον παραλογισμό της καθημερινότητας που είναι αμείλικτος. Αυτόν τον παραλογισμό συλλαμβάνει, με τον εμπνευσμένο τρόπο ενός υποδόριου μαγικού ρεαλισμού. Και παρακολουθεί τους ήρωές του να πασχίζουν να τον τιθασεύσουν σε μια δεύτερη ζωή που ξεκινά «μετά». Μετά τον ξαφνικό θάνατο της αγαπημένης, μετά τη σύγκρουση με τον πατέρα που ξενοπηδούσε, μετά το τροχαίο που μετατρέπει τον υπάλληλο σε… συρραπτικό, οπότε αντιλαμβάνεται πως ανέκαθεν ήταν αναλώσιμος στα μάτια της γυναίκας του και πως έμενε αγκιστρωμένος σε καταστάσεις που τον τυραννούσαν, κ.ο.κ. Το χιούμορ είναι μαύρο, το ζοφερό κλίμα επικρατεί, στο φόντο προβάλλει η σκληρή αγροτική ζωή στη Δυτική Μακεδονία ή τα απρόσωπα αστικά κέντρα, και μονάχα δύο από τις 17 ιστορίες της συλλογής είναι πραγματικά αισιόδοξες. Διότι σ’ αυτές θριαμβεύει η αγάπη. Είναι η ιστορία της γυναίκας η οποία αγκαλιάζει το νεανικό απωθημένο του άντρα της χωρίς να ζηλέψει και χωρίς να το φοβηθεί, προλαβαίνοντας έτσι την επαπειλούμενη κατάρρευση των πάντων από κάτι φαινομενικά ασήμαντο(«Λένα»)• κι εκείνη (η εξαιρετική) του ίδιου του συγγραφέα ο οποίος αγκαλιάζει με τρυφερότητα το ερωτικό τραύμα και τα λάθη του πατέρα του («Ο Γιώργος βγαίνει στη σύνταξη») κάνοντάς τον να νιώσει σημαντικός.
«Εγραψα αυτές τις ιστορίες ως προειδοποίηση προς τον εαυτό μου κυρίως», μού έλεγε τις προάλλες ο Παλαβός. «Για να μη φτάσω εκεί όπου φτάνουν οι χαρακτήρες του βιβλίου μου: σε μια ζωή γεμάτη ματαιώσεις και απωθημένα. Για να πείσω τον εαυτό μου να μην φοβάται και να τολμά να εκτίθεται». Δεν είχε,λέει, καμία πρόθεση να μιλήσει για τη γενιά του. «Νομίζω ότι όταν κανείς μιλά με ειλικρίνεια για τον εαυτό του, οι άνθρωποι που του μοιάζουν θα αναγνωρίσουν μέσα του τον δικό τους εαυτό, πράγμα που είναι αρκετό. Εξάλλου ο όρος «Γενιά» δεν μ’ αρέσει. Είναι μια αυθαίρετη γενίκευση που αφήνει πάρα πολλά πράγματα απ’ έξω».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου