Παρουσίαση της παραδοσιακής βελβεντινής φορεσιάς στο σχολείο μας

Παρουσίαση της παραδοσιακής βελβεντινής φορεσιάς, που φορούσαν οι γυναίκες,έγινε από δασκάλες του σχολείου στους μαθητές μας. Η παρουσίαση έγινε στα πλαίσια εργασίας που πραγματοποιείται στο σχολείο μας.

ΒΕΛΒΕΝΤΙΝΗ ΦΟΡΕΣΙΑ

καπλαμάς

Κύριο χαρακτηριστικό της βελβεντινής φορεσιάς ήταν το κατσιούλι.

          Το κατσιούλι ήταν κεφαλόδεσμος σαν περικεφαλαία που σχηματίζονταν απ' το περίτεχνο δέσιμο πολλών κόμπων των μαλλιών με το γκιβιζί.

Το γκιβιζί ήταν μακρύ σάλι κοντά δυο μέτρα κυλινδρικά λοξοραμμένο, για να διευκολύνεται το δέσιμο, υφαντό στον αργαλειό από βροχό σε χρώμα βυσσινί  βαμμένο στο αρζάρι.

          Για πρώτη φορά η Βελβεντινή φορούσε κατσιούλι, όταν ντυνόταν νύφη. Ήταν τόσο δύσκολο να μάθει να το δένει μόνη της και  για μεγάλο διάστημα της το έδεναν άλλες γυναίκες, μέχρι να μάθει να το δένει μόνη της. Πάντα είχε το φόβο μην το δέσει στραβά και την κοροϊδεύουν "στραβοκατσιούλω".

          Οι ελεύθερες άκρες του γκιβιζιού έπεφταν στην άσπρη μεσάλα, που ήταν μαντήλι τριγωνικά δεμένο με την ελεύθερη γωνία στην πλάτη. Η μεσάλα ήταν υφαντή στον αργαλειό από λινομέταξο ύφασμα και στις άκρες της κατέληγε σε πλεκτές γλωσσίτσες τα μπιντέμια. Στο μέτωπο φαινόταν μια μυτούλα της μεσάλας που λεγόταν πέγκι.

Κυρίως φορεσιά

Μετά το εσώρουχο φορούσε το πχάμσου, μακρύ ριχτό πάνινο ύφασμα που κατέληγε λίγο πιο πάνω απ' τον αστράγαλο. ο μικρός του σηκωτός  γιακάς κατέληγε σε λεπτή δαντέλα. Τα μανίκια ήταν φαρδιά και τελείωναν με δαντέλα. Το "πχάμσου" στις πλευρές του ενώνονταν με σαραντώματα – σαράντα σχέδια βελονιάς μπλεγμένα – φτιαγμένα με λεπτή μάλλινη κλωστή σε χρώμα βυσσινί ή μαύρο για πένθος.

          Από πάνω του δενόταν σταυρωτά το καβάδι, φτιαγμένο από βελούδο ή ατλάζι σε λαμπερά χρώματα με στολίδια και κεντίδια. Στις άκρες του είχε δυο σειρές χρυσοβαμμένα ή συρματερά κουμπιά.

          Από πάνω φορούσε τον καπλαμά. Η λέξη βγαίνει από το καπλατίζω γιατί εξωτερικά – ιδίως ο γιορτάσιμος – ήταν καπλατισμένος με πολύτιμα υφάσματα, μάλλινα ή μεταξωτά σε φανταχτερά και πολύχρωμα σχέδια. Εσωτερικά είχε άσπρο πανί με διάφορες στρώσεις στουπιά. Πυκνά βελονιασμένος έμοιαζε με πάπλωμα.

          Τη μέση της κατσιουλάτης έσφιγγε το ζ'νάρ(ι). μακρύ περίπου δύο μέτρα.

          Από πάνω δενόταν η φίρτα, μάλλινη υφαντή ποδιά με όμορφα κατακόρυφα σχέδια που ονομάζονταν “μι τα μάτια', “ μι κιφτέδις” ή “μι βίτσις”.

          Τα χιρότια στόλιζαν τα χέρια από τον αγκώνα ως τα μέχρι την παλάμη, φτιαγμένα από βελούδο ή ατλάζι.

          Οι κάλτσες ήταν πλεκτές, μάλλινες με χαρούμενα σχέδια.