ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ. ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Πρώτη φορά στο σχολείο. Σημαντικό βήμα για το παιδί αυτό το νέο ξεκίνημα σε έναν κόσμο θαυμαστό μα άγνωστο. Είναι η είσοδος επισήμως σε έναν κόσμο των μεγάλων, σοβαρό και αλλιώτικο που ίσως και θα το τρομάζει. Είναι ένα βήμα, μια αρχή που θα το σημαδέψει ίσως και για όλη του τη ζωή.

Η πρώτη τάξη είναι πάντα μια πολύ σημαντική εμπειρία του παιδιού και τα θετικά ή αρνητικά που θα αποκομίσει, θα μείνουν χαραγμένα και ανεξίτηλα μέσα του. Όσο όμως σημαντικό είναι αυτό το νέο περιβάλλον για το παιδί άλλο τόσο σημαντικό είναι για την οικογένεια του παιδιού.

Η σωστή πάντα προετοιμασία ξεκινάει από το σπίτι και συνεχίζεται με την είσοδο του παιδιού στο σχολείο, σε συνεργασία πάντα μετά με το σχολείο και τους δασκάλους του παιδιού.

Είναι μια νέα αρχή για όλους και όπως κάθε αρχή έχει τις ομορφιές αλλά και τις δυσκολίες της. Δεν είναι όμως μια τραγική κατάσταση και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ούτε ως κάτι το τραγικό, ούτε να υπερμεγεθύνεται και να διογκώνεται. Το δικό σας άγχος είναι το μεγαλύτερο και να είστε σίγουροι ότι θα μεταφερθεί στο παιδί σας.

Μερικές συμβουλές θα σας βοηθήσουν να γίνει περισσότερο ομαλά το νέο ξεκίνημα και για εσάς και για το παιδί σας

•  Προετοιμάστε το μιλώντας του για το νέο περιβάλλον που θα πάει. Να είστε θετικοί, αισιόδοξοι και όσο μπορείτε αληθινοί και ειλικρινείς. Μιλήστε του για τη δική σας πρώτη φορά.
• Δημιουργήστε του θετικά κίνητρα για το σχολείο. Όπως κάθε επιτυχημένη προσπάθεια πρέπει να γίνεται γιατί το θέλει το ίδιο το παιδί και όχι γιατί του το επιβάλλουμε. Πείτε του ότι θα κάνει νέους φίλους, θα παίζει ωραία παιχνίδια, θα μάθει να διαβάζει μόνο του τα αγαπημένα του παραμύθια και τους υπότιτλους στις ταινίες. Θα είναι πια ένας μεγάλος, μεγάλη!
• Διαβάστε μαζί του παιδικά βιβλία με θέματα την πρώτη μέρα στο σχολείο. Θα δώσουν αφορμή για ωραίες συζητήσεις με το παιδί σας. Μερικοί τίτλοι «Η Μίλι η Μόλι και η πρώτη τους μέρα στο σχολείο», «Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Πάκι το αρκουδάκι. Η πρώτη μέρα στο σχολείο», «Μαυρούλα. Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Τριδυμούλες. Πρώτη μέρα στο σχολείο», «Αχ αυτή  η πρώτη μέρα στο σχολείο|, «΄Ενας αρκούδος στο σχολείο» και πολλοί άλλοι.
•  Μια επίσκεψη στον νέο του χώρο, το καινούριο σχολείο ίσως θα ήταν καλό να γίνει πιο μπροστά. Περιηγηθείτε μαζί του, εξηγήστε του τη λειτουργία του χώρου. Ίσως γνωρίσετε και τη νέα του δασκάλα ή δάσκαλο.
• Το μεγάλο άγχος των παιδιών σχετικά με το νέο περιβάλλον ενισχύεται, αν δεν γνωρίζει άλλα παιδιά. Συνήθως βέβαια όλο και κάποιο γειτονόπουλο θα υπάρχει ή θα γνωρίζονται από το νηπιαγωγείο. Αν όχι, καλό θα ήταν να μάθετε κάποιο παιδάκι και να βοηθήσετε να γνωριστούν, να πάτε μαζί ενδεχομένως στο σχολείο ή να ενημερώσετε τη δασκάλα ώστε να καθίσει μαζί με κάποιο που γνωρίζει.
• Ψωνίστε μαζί του τα απαραίτητα που πρέπει να έχει και τακτοποιήστε τα μαζί. Δεν χρειάζετε να είστε υπερβολικοί με τα ψώνια καθώς η δασκάλα/ος θα σας ενημερώσει τι ακριβώς θα χρειαστείτε περαιτέρω. Να έχετε υπόψη σας και να μην αγοράζετε πράγματα με μεγάλο βάρος γιατί όλα αυτά θα χρειαστούν να μπουν στη σάκα του παιδιού. Tην οποία θα πρέπει να κουβαλάει μόνο του και σε καμία περίπτωση εσείς.
• Δείτε τα ρούχα που θα χρειαστεί και ενδεχομένως να ψωνίσετε μαζί και κάποια καινούρια. Φροντίστε να είναι άνετα (φόρμες), πρακτικά, να πλένονται εύκολα. Το ίδιο σε σχέση και με τα παπούτσια του. Να θυμάστε ότι το σχολείο δεν είναι χώρος επίδειξης και υπερβολών. Είναι ο χώρος εργασίας του παιδιού και επομένως πρέπει να φροντίσετε να έχει τα ρούχα που θα το βοηθήσουν να κάνει άνετα την εργασία του.
• Ετοιμάστε στο σπίτι τον χώρο μελέτης του. Συζητήστε μαζί του πού προτιμάει να είναι το γραφείο του, η βιβλιοθήκη του και ότι άλλο χρειάζεται. Η τακτοποίηση του χώρου αυτού πρέπει να μάθει σιγά σιγά ότι θα είναι δική του υποχρέωση όπως και να ετοιμάζει την τσάντα του για το σχολείο. Φροντίστε ο χώρος αυτός να έχει ησυχία  και να είναι λίγο απομονωμένος. Το παιδί δεν μπορεί να διαβάζει με την τηλεόραση ανοιχτή ή με κόσμο να μπαινοβγαίνει. Αργότερα θα συζητήσετε τις ώρες που προτιμάει να διαβάζει και πώς προτιμάει.
• Το τελευταίο διάστημα , πριν ανοίξουν τα σχολεία, αρχίστε να βάζετε το παιδί σε κανονικές ώρες για ύπνο ώστε να συνηθίσει το πρωινό ξύπνημα και καθορίστε και κανονικές ώρες για τα γεύματα.
• Φροντίστε την πρώτη μέρα αλλά και κάθε μέρα να ξυπνάτε νωρίς ώστε η προετοιμασία να γίνεται με ηρεμία. Καλό είναι τα ρούχα του και η τσάντα του να ετοιμάζονται από την προηγούμενη μέρα ώστε να μην αγχώνεστε και οι δύο. Βοηθήστε το να αυτονομηθεί και δείξτε του πώς να τα ετοιμάζει. Πάρτε του δώρο ένα όμορφο ξυπνητήρι με τον αγαπημένο του ήρωα και δείξτε του πώς λειτουργεί και βοηθήστε το σιγά σιγά να ξυπνάει μόνο του.
• Δείξτε του την καθημερινή πρωινή διαδικασία της προετοιμασίας για το σχολείο ώστε να του γίνει καθημερινή ρουτίνα: ξύπνημα, πλύσιμο προσώπου, δοντιών, ντύσιμο, πρωινό, έλεγχος τσάντας, κολατσιό, τσάντα με φαγητό για ολοήμερο, αν θα παραμένει και στο ολοήμερο.
• Το πρωινό είναι απαραίτητο όπως βέβαια και το κολατσιό του. Συζητήστε μαζί του τι προτιμάει (στο σχολείο θα κάνουν και προγράμματα υγιεινής διατροφής) αλλά επιτρέψτε που και που καμιά παρασπονδία. Ιδίως την πρώτη μέρα πάρτε του την αγαπημένη του λιχουδιά. Την δικαιούται με όλο το ζόρι που θα τραβήξει.
• Καλό είναι την πρώτη μέρα να συνοδεύσετε εσείς το παιδί σας. Πιθανά θα σας ενημερώσουν και για πρακτικά θέματα στο σχολείο. Όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή να φύγετε, μην παρασυρθείτε σε υπερβολικούς συναισθηματισμούς. Ένα φιλί, μια αγκαλιά ένα χαμόγελο και αποφασιστικά φύγετε ακόμα και αν κλαίει και σας θερμοπαρακαλάει. Μην λυγίσετε! Αλλά και μην φύγετε κρυφά όταν δεν σας βλέπει. Δεν θα σας το συγχωρέσει.
• Αν δεν μπορείτε εσείς καλό είναι να το συνοδεύσει ένα πρόσωπο που το αγαπά και το εμπιστεύεται. Αλλά προς Θεού μην το κάνετε πανηγύρι. Δεν χρειάζεται να έρθει όλο το σόι και ειδικά οι γιαγιάδες που είναι ευσυγκίνητες  και θα το κάνουνε μελό. Σχολείο ξεκινάει όπως όλα τα παιδιά του κόσμου. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο.
• Μην ξεχάσετε να έχετε στην τσάντα του γράψει όλα τα τηλέφωνα και τις διευθύνσεις για να σας βρουν αν χρειαστεί οτιδήποτε.
• Εμπιστευθείτε τους εκπαιδευτικούς. Είναι επαγγελματίες και γνωρίζουν πώς να συμπεριφερθούν σε κάθε περίπτωση και σε κάθε πρόβλημα που θα παρουσιαστεί. Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να ξέρουν για το παιδί (κάποια ιδιαίτερη συμπεριφορά, αρρώστια κλπ) ή κάποιο οικογενειακό πρόβλημα (ερχομός νέου αδερφού, διαζύγιο, απώλεια, θάνατος, κρίση) καλό είναι να τα συζητήσετε  με τον δάσκαλο/α καθώς όλα αυτά πιθανά να επηρεάσουν τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού και να επηρεάσουν και τις επιδόσεις του στο γνωστικό κομμάτι. 
•  Να έχετε πάντα στο μυαλό σας ότι στόχος είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να αυτονομηθεί και το ίδιο θα κάνει και το σχολείο. Όμως πρέπει πρώτα εσείς να το πάρετε απόφαση και να σταματήσετε να συμπεριφέρεστε στο παιδί σας σαν να είναι μωρό. Φερθείτε του σαν μεγάλος και θα εκπλαγείτε ότι σε λίγο θα αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν μεγάλος άνθρωπος και αυτό.
• Τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν απογαλακτίζονται  γιατί δεν τα βοηθάμε εμείς ενεργώντας προς την αντίθετη κατεύθυνση της προσκόλλησης περισσότερο παρά του απογαλακτισμού και της στήριξης της αυτονομίας.

Θα τελειώσω με το αγαπημένο μου ποίημα που εκφράζει ακριβώς τις παιδαγωγικές αρχές που πρέπει να διέπουν το μεγάλωμα των παιδιών μας. Από τον Χαλίλ Γκιμπράν, τον Λιβανέζο ποιητή,  που παιδαγωγός μπορεί να μην ήταν  αλλά φαίνεται ότι ήταν άνθρωπος με σοφία!

 Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου

Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.

Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα

Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.

Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,

αλλά όχι τις σκέψεις σου

Αφού ιδέες έχουν δικές τους.

Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,

αλλά όχι και στις ψυχές τους

Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο

που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.

Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις

αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα

Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω

ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες

Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.

Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο

και κομπάζει ότι με τη δύναμή του τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.

Άς χαροποιεί τον τοξότη ο κομπασμός του

Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει έτσι

αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.

Δρ Ευαγγελία Κανταρτζή
Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης
www.ekedisy.gr